استحکام بنا و اخذ برگه استحکام بنا
تاریخچه استحکام بنا:
اولین پروانه های اشتغال مهندسی در سال های ۱۹۵۵صادر گردید تا قبل از آن ساختمان ها بدون صدور پروانه ساختمانی ساخته میشدو تنها شهرداری ها بر اجرا صحیح ساخت نظارت داشتند
در این سال ها حوادث زیادی رخ داد و موجب تشکیل پرونده حقوقی زیادی در شهرداری گردید. اما از سال ۱۹۵۵ به بعد با صدور پروانه کار مهندسی به مرور ناظرین ساختمانی بر کار ها نظارت پیدا کردند وبه این ترتیب از مسئولیت شهرداری کاسته شد و در این بین حوادث ساختمانی به شدت کاهش پیدا کرد.
برگه استحکام بنا:
شهرداری برای صدور پایان کار در موارد زیر از مالک تاییدیه استحکام بنا وتعهد نظارت را جهت ارجاع در کمیسیون ماده ۱۰۰ را میخواهد.
- ملک های قدیمی که مالک برای پایان کار اقدامی نکرده است.
- تمدید و یا ابطال جواز ساختمانی
- تغییر کاربری
- گرفتن مجوز جهت مهد کودک مدرسه دانشگاه آموزشگاه و…
- اضافه کردن به بنا و یا کسری به بنا
- بازسازی های اساسی ساختمان یا تغییر فضاهای معماری ساختمان مانند حذف دیوار یا ستون
- تعویض ناظر ساختمان
- ریزش یا تخریب بخشی از بنای قدیمی
- عدم انطباق نقشه های مصوب با وضع موجود
- مواردی که مهندس ناظر مبنی بر عدم مقررات ملی درخواست نموده است
- انصراف یا فوت ناظر قبلی
جایگاه برگه تایید استحکام بنا:
با برگه تایید استحکام بنا مهندس قبول نظارت خود را در احداث ساختمان مذبور اعلام مینماید و وضع موجود ساختمان را از لحاظ استحکام بنا ۲۰ تایی براساس مقررات ملی ساختمان گواهی تضمین مینماید دو تخلف عدم استحکام بنا و عدم رعایت اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی دو تخلفی در حوضه استحکام بنا به کرات از سوی سازندگان ساختمان ارتکاب می یابند و بنا به حکم صریح قانون به آن در حیفه صلاحیت کمیسیون ماده ۱۰۰ قرار می‌گیرد.
اصول فنی شامل آن تعداد از ضوابط علمی و شناخته شده راجب احداث ساختمان میشود که عدم لحاظ آنها موجب عدم امکان بهره برداری مکتوب و عدم مقاومت در بنای ساختمان میشود.
اصول بهداشتی در خصوص اموری است که رعایت آن به حفظ سلامت جسم و روان استفاده کنندگان از ساختمان ها ضروری است و خطا در آن موجب اختلال و نقص در بهداشت جسم و روان انسان میشود.
مجازات برای تخلفات کمیسیون ماده ۱۰۰ قابل انعطاف است و قانون کمیسیون را برای مجازات اخذ جریمه یا تخریب آزاد گذاشته است ولی برای دو تخلف در حیطه استحکام بنا تصریح به تخریب آن کرده است.
پس به وضوح می‌توان متوجه شد که این چنین تخلفات که استحکام بنا را دچار خدشه می‌کند و از این راه جان و مال مردم را به خطر بیندازد با برخورد جدی و شدید قانون و مراجع روبرو میشوند .
در کمیسیون ماده ۱۰۰ در صورت چنین گزارشاتی و طرح پرونده می‌تواند رای به نفع نواقص داده شود اگر انتخاب نشد در مرحله دوم آن رای به تخریب نسبت به قسمتهای مستحدث غیر استحکام خواهد داد که مربوط به جزیی از ساختمان یا همه آن شود توجه با این نکته که هیچ حالتی از کمیسیون ماده صد نمیتواند با صادر کردن رای به پرداختن جریمه موجب بقای ساختمان غیر مستحکم را که خطر آفرین است فراهم کند ضروری است.
اگر در موضوع گزارشات شهرداری به کمیسیون ماده صد راجبع به عدم استحکام بین شهرداری و ذی نفع اختلاف نظری باشد علی الخصوص که مهندس ناظر ساختمان گزارش شهرداری بنا به عدم استحکام ساختمان را قبول نداشته باشد و نسبت به آن قسمت مالک یا مهندس ناظر اعتراض کند قضیه به کارشناسان رسمی دادگستری یا شرکت‌های حقوقی دارای صلاحیت های مقاوم سازی از سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارجاع داده میشود.
نکته مهم در قانون ساختمان که طبق بند ۹ ماده ۲ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان ها به عنوان تنها اصل قضیه بر همه روابط و فعالیت های تمامی دستگاه های دولتی، شهرداری، سازندگان، مهندس ها،بهر بردارها و همه اشخاص حقیقی وحقوقی در رابطه با قسمت ساختمان و تنها مرجع فنی در تشخیص درستی طراحی ،محاسبات،اجراها ،بهره برداری ها ونگهداری ساختمان ها مانند مسکونی،اداری، تجاری ،آموزشی ،عمومی،بهداشتی و متشابه آن عنوان شده است، و تعریفی از استحکام بنا داده نشده است.
آثار انتظامی،حقوقی کردن و کیفری کردن برگه استحکام بنا:
در قوامین دیگر کشورمان سخنی از تایید برگ استحکام بنا توسط مهندس نظارت یا دیگر مهندسان اعم طراح و سازنده به میان نیامده است و شهرداری ها و مراجع صدور پرونده و کنترل ساختمان با توجه به تبصره ۶ ماده ۱۰۰ قوامین شهرداری که در امور مثل عدم استحکام بنا ،عدم رعایت اصول فنی و بهداشتی،شهرسازی در ساختمان ها رسیدگی به قضیه در صلاحیت کمیسیون ماده ۱۰۰ است قرار دارد،مهندسین را الزام به تایید کردن برگه استحکام بنا مخصوصا ساختمان های احداث شده بدون پروانه ساختمانی می نمایند و اگر مهندسان تایید نکنند از کارشناسان دیگری برای این کار استفاده میکنند.
۴)مسئولیت های انتظامی،حقوقی و کیفری مهندس صادر کننده برگ تایید استحکام بنا ساختمان:
الف) از لحاظ مسئولیت انتظامی:
طبق(ابلاغیه شماره ۲۰۵۵۳/۴۰۰ در تاریخ ۱۳۹۶/۵/۲ معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی ) تایید کردن برگه استحکام بنا تخلف انتظامی به حساب می آید و مهندسی ویا کارشناسی که آن را تایید کند مسئولیت همه عواقب و اتفاق های ناشی از آن است.
علاوه بر این سازمان های مهندسی استان نیز مجاز به تایید کردن این موارد یا برقراری ترتیباتی برای تایید کردن استحکام بنا نمیباشند و این ترتیبات فاقد اثر می‌باشد و اگر چه این قضایا باعث پرداخت خیارات یا تبعات منفی شود هیات مدیره و رئیس سازمان استان باید جوابگو باشد.
همانطور که در موضوع تبصره ۶ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری وجود دارد موضوع از حیطه عدم استحکام بنا ،عدم رعایت کردن اصول فنی ، عدم رعایت کردن اصول بهداشتی ، عدم رعایت کردن اصول شهرسازی مطرح شده و کاملا پیداست که منظور مقنن احراز عدم استحکام بنا است نه تایید کردن استحکام بنا علاوه برا اینکه این گونه موارد عدم هر چهار موارد ذکر شده مشاهده میشود مخصوصا عدم رعایت اصول شهرسازی که خیلی مهم اساسی است اما شهرداری ها تنها به گرفتن تایید استحکام بنا بدون در نظر گرفتن رعایت اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی در ساختمان اکتفا میکنند.
استحکام بنا:
ماهیتی فنی و پیچیده تشکیل شده از لزومات و حداقل هایی در زمینه صحت طراحی بررسی های ژئوتکنیکی،محاسبات کیفیت مصالح و اجرای ساختمان است،ای در صورتی وجود دارد مه برخی از مهندسین صلاحیت طراحی و نظارت در این زمینه را ندارند و از نحوه اجرای ساختمان اطلاعی ندارند.
مهندسی که تعهد و مسئولیت تایید استحکام بنا را قبول می‌کند باید از کلیات سابقه های مانند آزمایش های فنی،مدل سازی دفتر محاسبات و بقیه مدارک فنی مورد نیاز را طبق آخرین آیین نامه ها و نشریه ها و قوامین مورد تایید مراجع قانونی باشد و بعد به تایید استحکام بنا اقدام کند.
این نکته هم توجه داشته باشید در صورت عدم هر یک از مدارک بالا هنگام درخواست کردن واستعلام گرفتن توسط بازرسان نظارت عالیه اداره کل راه و شهرسازی طبق موضوع ماده ۳۵ و همچنین بازرسان قسمت کنترل ساختمان سازمان نظام مهندسی ساختمان.
ب)از لحاظ مسئولیت حقوقی و کیفری:
برای انجام شدن این مسئولیت این سه عنصر واجد شرایط است:
۱) فعل مجرمانه یا خطاهای مهندسی
۲) نتیجه مجرمانه یا صدمه وارده
۳) وجود رابطه سببیت میان کار صورت گرفته و خسارت یا آسیب وارده
قابل گفتن هست که قانون گذار از تقصیر یا خطا تعریفی نکرده است و تنها به موارد زیر پرداخت نموده است:
وقتی تبصره ۳ ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی تعیین شده است که هر زمان بر اثر بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم مهارت یا عدم رعایت مقررات مربوط به امری،قتل یا ضرب یا جرح واقع شود به طوری که اگر مقررات رعایت می‌شد اتفاق دیگری پیش نمی آمد قتل یا ضرب و جرح در حکم شبه عمد خواهد بود.
برا اساس تبصره ۳۳۶ قانون مجازات اسلامی تقصیر از لحاظ بی احتیاطی،بی مبالاتی، عدم مهارت،عدم رعایت نظامات دولتی تعریف هر کدام از این موارد به شکل زیر می باشد:
۱) بی احتیاطی: در موضوع حقوقی بی احتیاطی در مقابل غفلت استفاده می شود به عبارت دیگر غفلت عدم انجام وظایف است و بی احتیاطی در انجام امور سهل نگاری در صدور برگ تایید استحکام بنا می باشد که دارای جنبه های ارتکاب فعل است.
۲) بی مبالاتی: نوعی از کاری است که در آن انجام دهنده کار از احتمال وقوع خسارت و زیان اطلاع داشته ولی اهمیتی به موضوع نکرده است لذا بی مبالاتی ترک فعل است و غفلت،مسامحه و اهمال از صدق گرفته ترک فعل و زمینه ساز آسیب می‌باشد.
۳) عدم مهارت یکی از مصداق های چهار گانه خطا در امور کیفری می‌باشد و عبارت است از عدم آشنایی متعارف و بی اطلاعی به اصول علمی و فنی کار تعیین شده،مهارت یک شاغل حرفه مهندسی،کار آیی و توانایی او در انجام وظیفه ای است.
الف) اقدامات لازم جهت صادر کردن برگ استحکام بنا:
۱) فراهم نمودن فراهم کردن امکانات از سمت مالک و اطلاع رسانی به مهندسین،جهت بازدید ار املاک و تهیه عکس و جمع آوری مدارک اولیه توسط مهندس
۲) بررسی کردن استحکام ساختمان با توجه به سند و مدارک شامل نقشه های وضعیت به وجود آمده آزمایش های مورد نیاز مداسازی و محاسبات لازم.
۳) بازدید کردن از چاه های موجود در املاک،محل خارج شدن آب باران از ساختمان،پشت بام زیر زمین و بقیه ساختمان،هر گونه شکستی،ترک و ریزش در دیوارها و سقف ها.
۴)پله ها، نرده ها، جان پناه ها، پنجره ها و درب ها باید باید کنترل و مورد بازرسی قرار بگیرد.
۵) در رابطه با املاک تخلیه شده باید درب ورودی،نرده های حفاظ،سیم های برق، لوله های آب،شیر آلات و لوله های گاز مورد بازرسی فنی قرار بگیرند.
۶) سنگ های آب چکان و سنگ های قرنیز پشت بام و سنگ های نما مورد بازرسی قرار گرفته است و در صورت دیدن هر علامت و تغییر رنگ و شل شدگی یا افتادگی مالک موظف است به رفع موارد و نقص ها بپردازد.
همه مدارک های زیر برای سال های بعد و اتفاق حوادث غیر قابل پیش بینی نگهداری میشود و در صورت لازم داشتن و تعقیبات انتظامی،حقوقی و کیفری قابل ارائه و مورد استناد قرار می‌گیرد:
۱) یک سری نقشه های معماری
۲) یک سری نقشه سازی
۳)تصاویر تهیه شده از ساختمان ها در بازدیدها
۴)فایل محاسباتی شامل طراحی سازه،فونداسیون و تجهیزات جانبی.
نداشتن اطلاعات کافی از دانش مهندسی در هیچ صورتی نمیتواند عذر موجه یا رفع مسئولیت برای خطاهای مهندسان باشد.
۴) رعایت نکردن نظام دولتی: منظور از رعایت نکردن نظام دولتی رعایت نکردن هر دستوری است که ضمانت اجرا داشته باشد چه به صورت قوامین چه به صورت آئین نامه، دستور عمل و…
براساس بررسی های به وجود آمده و همچنین پرونده های مطرح شده در شورای انتظامی و مراجع قضایی در همه مدارک و مستنداتی مبنی بر انجام بازدید و مطالعات،محاسبات، بررسی ژئو تکنیکی،کیفیف مصالح و اجرای ساختمان جهت صادر کردن برگه استحکام بنا در دست نبوده است حتی در بعضی از موارد مهندس تایید استحکام بنا از محل ساختمان اطلاعی نداشته و برگ تایید استحکام توسط دلال در اختیار متقاضی قرار گرفته میشود.
همانطور که قبلا ذکر کردیم با اهمیت به مطالعات و محاسبات سازه مورد نیاز برای بررسی استحکام ساختمان و روال اداری تعریف شده برای صادر کردن برگ استحکام بنا مهندس باید علاوه بر صلاحیت داشتن نظارت صلاحیت طراحی (محاسبات عمران) داشته باشد در بعضی از موارد این برگه توسط مهندسانی که ای دو صلاحیت را با هم ندارند یا حتی در رشته های معماری و حتی رشته های تاسیسات برقی مکانیک صلاحیت داشته باشند صادر میشود.
عدم رعایت نکردن ترتیبات فوق چه از لحاظ صلاحیت های لازم و چه از لحاظ بررسی های فنی پیش نیاز تایید استحکام بنا از از مصداق روشن بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم مهارت و عدم رعایت نظام دولتی است و در نتیجه در صورت پیش آمدن هر حادثه ای هر سه عنصر لازم برای تحقق مسئولیت یعنی خطای مهندسی نتیجه مجرمانه و روابط سببیت وجود دارد و مهندس تایید کننده استحکام ساختمان ساختمان علاوه بر محکومیت از جنبه انتظامی در برابر خسارات مالی و جانی به وجود آمده مسئولیت دارد. ملاک عمل در صورت ارائه دادن برگ تایید کردن استحکام بنا.
بودن استحکام بنا بسیاری از مهندسان به دلیل نداشتن آگاهی و توجه نکردم با آثار حقوقی به تایید کردن استحکام بنا اقدام میکنند و از همه جالب تر این است شهرداری این برگ ها را سریال و ثبت می کنند؟!
به هر روشی با توجه به اینکه صدور برگ استحکام رواج پیدا کرده است هر اقدام و عملی را ارایه می‌دهند تا از آسیب های احتمال وارد شده به صادر کننده برگ حداقل شود
« برگ تایید استحکام بنا و تعهد نظارت» با «برگ تعهد نظارت» از نظر مضمون این هست که در برگ تایید استحکام علاوه بر قبول نظارت ساختمان،مهندس ایستایی و استحکام بنا براساس مقررات ملی ساختمان و آیین نامه های مرتبط ضمانت می‌کند مسلم است کلمه تضمین و تایید در برگ استحکام بنا بار حقوقی سنگینی دارد برخی از پژوهشگران حقوقی مهندسی توصیه میکنند که با اصلاح عنوان ومحتوی فرم ( مثلا حذف کردندتایید از عنوان فرم) کمی از بار حقوقی چنین تعهداتی برای صدور کننده کم می‌کند.نکته قابل توجه این روش در صورتی استفاده میشود که علاوه بر تصحیح فرم به متقاضی (مالک/ سازنده) شهرداری محل نیز فرم تصحیح شده را از مالک بپذیرد و سریال کند.
قابل توجه در برخی از نقاط کشور برگ استحکام بنا فقط مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ب) صدور برگ استحکام بنا در حالت تعویض ناظر:
اگر تعویض شدن ناظر تا اتمام کار گودبرداری صورت بگیرد شهرداری برگ تایید استحکام بنا از مالک درخواست نمیکنم و تنها تایید پیشرفت فیزیکی کار توسط ناظر قبلی و پذیرش توسط ناظر جدید بر پایه( فرم تقاضای تعویض مهندس ناظر) و تایید (برگه تعهد نظارت) کافی است ناظر جدید باید صلاحیت نظارت داشته باشد برای پذیرش تعهد نظارت کافی است.
اگر تعویض ناظر از مرحله اجرای فونداسیون به بعد انجام گیرد شهرداری برگ تایید استحکام و تعهد نظارت از مالک خواستار است،لازم به ذکر است ناظر جدید حتما صلاحیت طراحی داشته باشد،اول همه مدارک، مستندات،تاییدیه ها و گزارش های صادر شده توسط ناظر قبلی بررسی و اشکالات احتمالی نام برده را با مالک صورت جلسه کرده و اصلاح این موارد در تعهد مالک همان سازنده قرار بگیرد و فرم تعویض ناظر امضا ثبت شده و در پایان کار ناظر جدید فرم تایید استحکام و تعهد نظارت را امضا کند.
آثار انتظامی،حقوقی و کیفری برگ تایید استحکام بنا:
۵) طرح تقویت و محاسبات مربوطه در صورت نیاز
۶) تصویر برگ استحکام بنا صدور شده
۷) گزارش احتمالی مهندس به شهرداری
۸) مدارک شناسایی مالک/ متقاضی شامل کارت ملی،وکالت نامه احتمالی از سایر مالکین.
نکته قابل توجه در مورد فرم (تایید استحکام و تعهد نظارت)
اینکه شکل و فرمت محتوی و بعضا تعهدات و مسئولیت های گنجانده شده در این فرم در مناطق مختلف کشور و حتی در بعضی از شهرستان ها متفاوت است و حتی روش های متفاوتی توسط شهرداری جهت گرفتن این موارد تعهدات از مهندسین وجود دارد. «برگ گواهی اتمام عملیات ساختمان و استحکام بنا »در بعضی از شهرستان ها با این فرمت وجود دارد که بعد از پایان کار ناظر آن را امضا و مهر می‌کند.
نکته قابل توجه در این خصوص امضای فرم تایید استحکام و تعهد نظارت بدون حذف کردن تایید و اصلاح محتوای و تصحیح محتوای فرم به تشریح آنچه در پاراگراف آخر بند الف شرح داده شد عملا به معنای تایید کلیه اقدامات صورت گرفته در زمان ناظر قبلی توسط ناظر جدید بوده و صورتجلسه کردن اشکالات اجرایی موجود و اخذ تعهد از مالک یا همان سازنده برای تصحیح آنها بر خلاف تایید استحکام بنا ارایه شده توسط ناظر است.
نکته دیگر ناظر جدید زمانی می‌تواند اشکالات و خطاها و تعهدات را صورتجلسه شده را گزارش کند که فرم استحکام بنای اصلاح شده را به مالک تحویل داده باشد.
ج) صادر کردن برگ استحکام بنا برای ساختمان های قدیمی فاقد پایان کار:
معلوم است یک ساختمان قدیمی بدون داشتن پایانکار برا اساس قوانین و مقررات ساخته نشده است و تایید استحکام بنا با موارد این برگ که انطباق اجرای ساختمان با قوانین ملی ساختمان و رعایت استاندار های ساختمانی و اصول فنی مربوط به راه اندازه ساختمان تایید و ضمانت می‌کند عملا متغیر است بنابراین توصیه میشود که از تایید برگ استحکام بنا برای این ساختمان ها جلوگیری شود.
قابل توجه است که که پرونده های حقوقی و کیفری مربوط به تایید استحکام بنا مربوط به ارایه این برگ برای گرفتن پایان کار ساختمان های قدیمی بوده است که حتی ۱۰ تا ۱۵ سال مهندس تایید کننده را گرفتار می‌کند !
د ) صدور برگ استحکام بنا در صورت در خواست تغییر کاربری و اضافه اشکوب:
اگر مالک ساختمان بخواهد تغییر کاربری ساختمان به عنوان مثال از مسکونی به آموزشی و یا بخواهد طبقه به ساختمان( اصطلاحا افزودن اشکوب ) بیفزاید صدور برگ استحکام بنا با حساسیت بسیار بالا و حتما همراه با کنترل براساس آخرین ضوابط و مقررات ارزیابی لرزه ای و در صورت لازم داشتن ارایه طرح تقویت بر اساس آیین نامه ها و مقررات به روز به اهمیت به نوع کاربری صورت گرفته میشود. علاوه بر این موضوع باید به بند الف که مطرح شده است با دقت مورد بررسی و کنترل قرار بگیرد،لازم به گفتن است با توجه به مطالعات و محاسبات سازه مورد نیاز در بررسی ها باید استحکام بنا توسط مهندس ناظری که صلاحیت طراحی داشته باشد مورد تایید قرار گیرد.
برگه تاییدیه استحکام بنا :
ارائه برگ استحکام بنا و تعهد نظارت به منظور استحکام و پایداری سازه می‌باشد پس از تغییر کاربری سازه مسکونی به اداری و غیر باسازی ساختمان . ساختمان‌ها بهینه سازی و…مهندس باید در صلاحیت طراحی و نظارت باشد صادر می‌گردد که هزینه استحکام بنا به مواردی مانند تعداد طبقات متراژ زیربنا سن بنا و غیره بستگی دارد از جدول تعرفه خدمات مهندسی سازمان نظام مهندسی تهران می توان قیمت مربوطه را مشاهده نمود پس از استعلام از برگه استحکام بنا توسط مالک مالک می‌تواند آن را در دفتر خدمات الکتریک شهرداری تهران طبق فیش صادره توسط مالک پرداخت گردد بعضی از مناطق شهرداری تهران که برای استحکام بنا فیش صادر نمی‌کند هزینه مربوط به شرکت فوق پرداخت می‌گردد هزینه تایید استحکام بناها جهت ساخت مهد کودک سالن مراسم و مراکز پیش دبستانی مدارس غیرانتفاعی مرکز فرهنگی و سالمندان و غیره به صورت توافق می‌باشد
نکات مهم دیگر:
۱) قابل گفتن می‌باشد که تعرفه مشخصی برای تایید استحکام و تعهد نظارت وجود ندارد و حق الزحمه بر اساس توافق بین مهندس و مالک تعیین میشود.
چند نکته مهم دیگر:
۱ ) قابل توجه است که تعرفه مشخصی برای تایید برگ استحکام و تعهد نظارت وجود ندارد و حق الزحمه بین مهندس و مالک به صورت توافق تعیین میشود. در بعضی از موارد بدون دقت به وظایف و مسئولیت های سنگین آن تایید میشود که لازم است مهندسان هنگام تایید کردن آن این موضوع را مورد نظرخواهی قرار داده و حق الزحمه را متناسب با کار و مسئولیت محاسبه و دریافت نمایند.
۲) در حال حاضر در استان تهران قبل از ثبت برگ تایید استحکام و تعهد نظارت ناظر باید با توجه به مرحله پیشرفت کار ساختمانی گزارش مربوطه را ثبت نمایند.
۳) در برخی از استان ها ثبت برگ استحکام بنا در سازمان استان و یا دفاتر نمایندگی سازمان قبل از ارایه به شهرداری ها الزامی است و مهندسانی که به صورت عمد و یا از روی سهل انگاری از انجام دادن این کار پرهیز میکنند وفق مقررات به شورای انتظامی استان معرفی میشوند.
۴ ) هنگام تهیه بیمه نامه مسئولیت مدنی حرفه ای ،مهندس ناظر و محاسب باید به پوشش های آن در خصوص استحکام بنا دقت داشته باشد اکنونه به بیمه نامه های معمول موضوع استحکام بنا لحاظ نشده است اما اگر در بیمه نامه از متن« به هر دلیلی مهندس ناظر و محاسب همان بیمه گذار محکوم به پرداخت خسارات مالی و جانی شود بیمه گر وظیفه دارد آن را پرداخت کند» گفته شود خسارت ناشی از حوادث مرتبط استحکام بنا را نیز تحت پوشش خواهد بود.
۵ ) برگه استحکام بنا برای کل ساختمان تایید میشود و صادر کردن برگ استحکام بنا برای قسمتی از ساختمان یکپارچه به عنوان مثال یکی از واحدهای ساختمان قابل قبول و استناد نمیباشد.
۶) اگر در گذشته به هردلیلی برای ساختمانی که بدون استحکام بوده بدون بررسی کردن و کنترل لازم برگ استحکام بنا توسط مهندس صادر شده است می‌توان با بازدید کردن و بررسی های مجدد طی گزارشی به شهرداری منطقه عدم استحکام ساختمان را گزارش کند با این گزارش در صورتی که مالک قصد فروش ساختمان را داشته باشد شهرداری به دلیل نداشتن عدم استحکام ساختمان بر پایه گزارش ثبت شده از صادر کردن پایان کار جلوگیری می‌کند این قضیه تا حدود زیادی تبعات کیفری متوجه مهندس صادر کننده برگ استحکام بنا را کاهش داده لیکن تبعات حقوقی و انتظامی این اقدام به دلیل گزارش خلاف واقع در گذشته همچنان متوجه مهندسین است.
۶) درج عبارت« استحکام بنا مورد تایید است» در گزارش های مرحله ای!
تا پایان سال ۱۳۹۲ در برخی از شهرداری ها مخصوصا در استان تهران هنگام ثبت کردن گزارش های مرحله ای مهندس الزاما به قید کردن متن (استحکام بنا مورد تایید است) می‌شد و در غیر این صورت بعضا گزارش مذکور ثبت نمیگردید و در آخر با پیگیری های انجام گرفته توسط تعدادی از مهندسین و معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران طی نامه به شماره ۸۱۳/۹۳۰۱۷۷ با ذکر تاریخ ۱۳۹۲/۸/۲۵ این موضوع که نوشتن این متن در گزارش های مرحله ای از وظیفه های مهندسین ناظر نیست را به معاونت شهرسازی و معماری کلیه مناطق استان ابلاغ کرد.
همانطور که هنوز در برخی از شهرهای اطراف تهران و همچنین سایر استان های کشور این روش به شکل های مختلفی در جریان است توجه به نکات زیر ضروری است: براساس تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قوانین شهرداری ها وظایف مهندسین ناظر ساختمان به صورت زیر است:
۱) نظارت (مستمر) بر عملیات اجرایی ساختمانی که به مسئولیت آنها احداث میشود از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مطرح در پروانه و نقشه ها و محاسبات فنی ضمیمه آن.
۲) گواهی مطابقت ساختمان با پروانه،نقشه، و محاسبات.
۳) اعلام کردن تخلفات به شهرداری
براساس ماده ۷ آیین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی هر زمانی که ناظر در ارتباط با روش اجرایی عملیات ساختمانی ایرادی دیده شود که احتمال وقوع حادثه را در برداشته باشد باید:
۱) فورا مراتب را همراه با «راهنمایی ها و دستور عمل های لازم» کتبا به کارفرما و یا کارفرمایان مربوطه اطلاع دهد.
۲) رونوشت صورتجلسه ابلاغ شده باید توسط ناظر به واحد کار و امور اجتماعی محل و مرجع صادر شدن پروانه ساختمان تسلیم شود.
بنابراین گفتن متن ( استحکام بنا مورد تایید است) در گزارش های مرحله ای مهندسان ناظر توسط برخی از شهرداری ها لازم میشود و یا دادن هر درخواست اقدام خارج از چهارچوب فوق توسط مراجع ذیربط، به خاطر خارج از صلاحیت و تکالیف قانونی ناظر است، هیچ گونه وجاهت و مبنای قانونی ندارد و برای اینکه برای مهندسان ناظر مسئولیت مضاعف ایجاد می‌کند باید از انجام آن پرهیز کند.
به طور کل مراجع صدور پروانه و کنترل ساختمان مجاز به گرفتن اخذ هیچ گونه تعهد و گزارش اضافه در موارد زیر نمیباشد:
۱) برگ تعهد نظارات
۲) گزارش های مرحله ای عملیات ساختمانی که باید در هر مرحله حسب مورد و به موقع توسط مهندس ناظر تحویل داده شود.
۳) گزارش اتمام بنا در مرحله پایان کار ساختمان.
۴) گزارش تخلفات ساختمانی همراه تخلف از ضوابط شهرسازی،مقررات ملی ساختمان،استانداردها و نقشه های تصویب شده ،آیین نامه ها و سایر الزامات لازم الاجرا، که مهندس ناظر باید بلادرنگ به مراجع مربوطه ارایه بدهد.
۷) منابع:
۱ ) مسئولیت های حقوقی وکیفری مهندسان ناظر در صدور گواهی استحکام بنا ، آقای محمدرضا محمدیان.
۲ شرح آثار حقوقی،کیفری،و انتظامی برگه استحکام برای مهندسین ناظر سازه در بافت های فرسوده و یا برای عوض کردن ناظر،کانال حقوقی مهندسی،مهندس کامیاز میررضوی.
۳ ) کتاب همراه ناظر ساختمان
۴) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان
۵) ماده ۱۰۰ قوانین شهرداری
۶) آیین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی
۷) ابلاغیه شماره ۲۰۵۵۳/۴۰۰ در تاریخ ۱۳۹۶/۵/۲ معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی مبنی بر غیر مجاز بودن تایید استحکام بنا.
